ABDULLAH KÖKTÜRK , AKÇAKOCA BEY VE BABATEPESİ

                Kocaeli’nin fethi Kandıra’dan başlar.

Kocaeli’ye ne zaman geldik?

Bugünkü Kocaeli topraklarına ilk gelişimiz, Orhangazi zamanında başlar. 1326 Yıllarında başlayan gelişimiz, 1337 yılında Orhan Bey zamanında İzmit ‘in fethiyle büyük oranda tamamlanmış oldu.

                Anadolu Selçuklu Döneminde uç bölgelere yerleştirilmiş bir Türkmen beyi olan dedemiz Akçakoca , bir aşiret reisi olarak ilk önce Ertuğrul Gazi ‘ye bağlı olarak hareket etmiş, sefer ve fetihlerini bu doğrultuda gerçekleştirmiştir.

                Akçakoca aynı zaman da Orhan Gazi’ye  de Lala’lık (hocalık) yapmıştır.

                Akçakoca’nın mensubu olan bu Türkmen Aşireti, Anadolu’ya geliş sürecinde de Süleyman Şahla, Ertuğrul Gazi ile beraber hareket etmiş olan ,asil bir topluluktur.

                Akçakoca, 1326 yıllarında ilk önce Sapanca Gölü’nün batı bölümünde ki bir hisarı karargah olarak kullanarak Otağı nı buraya kurdu. Daha sonra da bugün ki Sakarya Üniversitesinin olduğu tepeye otağını kurarak buradan, İzmit ve Adapazarı civarındaki yerlere devamlı akınların sonunda bugünkü Sakarya iline bağlı Kaynarca, Kocaali ve Akçakoca civarını Osmanlı topraklarına katarken , diğer taraftan da İzmit çevresinde ki Kaymas ( araman)Akçaova, Akçakese, Ermeni Pazarı (Akmeşe) ve nihayet  1326 lı yıllar da Kandıra yı da feth ederek , karargahını Babadağı tepesine kurdu.

                Böylelikle de Kandıra Fatihi olarak ,o gündür bugündür anılır oldu.

                Kısaca; Akçakoca Bey ,Sapanca gölünden, Karadeniz sahillerine ve İzmit’e kadar olan bu toprakları da böylece Osmanlı Devletine katmış oldu.

                Akçakoca Bey, Kandıra civarında Babatepesi’ ndeki otağında da boş durmadı . Silah arkadaşları ve kendisi gibi bey olan Osmanlı komutanlarından Gazi Abdurrahman’la birlikte, Kartal ve Samandra’ya akınlar düzenleyerek buraları da Osmanlı Devletinin bir parçası yaptılar.

                Oğlu İlyas Bey’de babasının da yardımıyla Gebze ve Darıca’yı fethetmiştir. Kandıra’nın fatihi Akçakoca ise ,Gebze’nin fatihi de oğlu İlyas Bey dir. Gebze’de onun zamanında yapılmış, bir çok defa yenilenmiş ve tamir görmüş, bugün bile hala mevcut olan bir camii de mevcuttur. İlyas Bey Camii

                İlyas Beyin oğlu AkçakocaBey’ in torunu olan Fazlullah’da ilk önce kadılık görevlerinde bulunmuş, daha sonra da Osmanlı Devleti’nde Vezir olarak uzun yıllar görev yapmıştır.

                Akçakoca’nın torunu Fazlullah’ında mezarı Gebze nin girişinde D-100 Karayolunun hemen kenarındadır.

                Akçakoca , İzmit ‘in fethini görmeden  1328 yılında hayata gözlerini yumdu. Hayatının önemli bir bölümünü akınlarla ve fetihlerle geçirdiği İzmit- Kandıra civarı daha sonraları onun adıyla anılır oldu. ‘’KOCA İLİ ‘’ denildi. Akçakoca’nın toprakları, onun ili anlamında. Bugün de Kocaeli olarak bu anlamlı ismi kullanmaya devam ediyoruz. Akçakoca 96 yaşında ölüm döşeğindeyken, aşiretin ileri gelenlerini yatağının kenarına çağırarak ;

‘’Orhan’ıma söyleyin (Orhan Gazi), eğer İzmit’i almazsa iki elim ,iki yakasındadır’’ demiştir. O yaşta ölüm döşeğinde bile büyüklüğünü göstermiştir. Kısa süre içinde de vefat etmiştir.

Akçakoca Bey’ in aslında esas ismi Ali’dir.

Baba adı ise ,Abdülmelik bin Abdulfettah’tır.

Türk geleneğinde ,büyük,yaşlı ve saygı değer anlamında ihtiyarlara Koca denir. Bunun için Akçakoca ,Kocaali diye anılır ve bilinir.

                Oğuzların Kayı boyu geleneğinde oldukça beyaz,akpak ve nurlu anlamında Akça kelimesi çok kullanılır. Bunun içindir ki bu büyük Türkmen Beyinin diğer bir adı da ; AKÇAKOCA’dır

                Akçakoca ve silah arkadaşlarının fethettiği yerlere hemen arkadan , özellikle Türkmen boylarının (Manavlar) yerleştiğini görüyoruz. Kocaeli’de kurulan yerleşim yerleri ; Araman, Akçakese, Kocakaymas, Lokmanlı, Tepeköy,Sepetçi, İsakçılar, Akçakoca, Mollafenari, Demirciler,Suadiye(çepni),Saraylı, Örcün, Ulaşlı ve Akçat kurulan ilk köylerimizden bazılarıdır.

İlk köyler ,ikişer-üçer hane olarak, su kaynaklarına yakın, yamaç ve tepelere (Belenlere) kuruldu çoğunlukla…

                Düz, batak ve denize yakın yerlerden sivrisinek ve düşman belasından dolayı uzak durulmaya çalışıldı. İlk kurulan yerleşim yerlerinde ve köylerinde yapılan camilere de padişahı anmak ve saymak adına’’ Orhan Bey Camii ‘’denilmiştir.

                Bugün Kocaeli’nin Müslüman- Türk yurdu olmasında büyük katkıları olan dedemiz Akçakoca , Kandıra Baba dağı Tepesinde yatmaktadır.Mezarı ve yanındaki mescidi önceleri ahşap iken ,şimdilerde kısmi anıta dönüştürülmüş olup, sık sık ziyaret edilen , dini ve milli törenlerin anma alanı olarak da kullanılan , günümüzde ve gönlümüzde anlamlı yeri olan bir mekan olarak durmaktadır.

#Abdullah KÖKTÜRK

#Tarihçi Eğitimci