ERGENLİKTE KİMLİK BUNALIMI VE KİMLİK KARMAŞASI NEDİR ?
Kimlik Bunalımı, özellikle ergenlik döneminde kendini gösteren ruhsal dengenin bozulduğunu anlatmak için kullanılan bir terimdir. Kimlik Karmaşası ise içinde bulunulan dönemin belirsizliğinin, bocalamanın, çalkantılı süreçlerin genç ve ergen üzerinde devam etmesi ve sosyal ortamlarda aile içinde ciddi uyumsuzluğun ortaya çıkması ve bunun sonucunda da kimlik oluşturamaması olarak tanımlanır.
Ergenlik, kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle 11 ile 14 yaşlarında başlar. Zihinsel sosyal, fizyolojik, cinsel, toplumsal ve benlik kavramlarında ciddi değişikliklerin olduğu bir dönemdir. Çocuk tüm bu değişiklikler ile kendini tanımaya çalışır. ‘‘Ben kimim, ben ileride ne olmak istiyorum, ben nereye doğru gidiyorum, beni ben yapan kişisel özelliklerim neler?’’ gibi temel sorulara cevap bulmaya çalışır.
Bu döneme girildiğinde çocuğun duyguları yoğun ve net değildir. Anlayışlı ve uyumlu çocuğun yerini daha saldırgan, umursamaz ve öfkeli biri alabilir. Gelecekle ilgili kaygıları ve cevabını beklediği birçok soru vardır . Nasıl bir insan olmak istediği, hangi mesleğe sahip olmak istediği, kız-erkek arkadaş ilişkileri ve aile bireyleri ile ilişkilerini yorumladığı sorguladığı bir dönemdir. Bu sorulara yanıt ararken kimlik bocalaması yaşayabilir. Bu durum her çocukta farklı yoğunluklarda yaşanır.
Kimlik Bunalımı Belirtileri Nelerdir?
Genç birey bu süreçte nasıl biri olduğu hakkında kararsız kalırsa kendinden memnun değilse ne yapmak istediğini bilmiyorsa bulunduğu yaşama uyum sağlayamaz ve kimlik bunalımı yaşayabilir.
Uzun süreli kalıcı arkadaşlık kuramama, agresif davranışlar gösterme, sosyal ortamlarda kendini ortama ait hissetmeme, uyumsuzluk, alınganlık, iletişim kurmaya kendini kapatma, aile bireylerini tersleme, aile bireyleri ile iletişim kurmaktan kaçınma, derslerde düşüş, kararsızlık, seçim yapamama, istikrar sağlayamama, mutsuzluk ve içine kapanıklığın beraberinde getirdiği depresyon ve kaygı bozukluklarına sebebiyet verir.
Kimlik arayışını ergenlik döneminde gerçekleştiremeyen çocuk bu süreci yetişkinlikte tamamlamaya çalışır. Kendini tanıma sürecini tamamlayamamış isteklerin farkında olmayan kişiler yetişkinlik döneminde karar vermede zorluk, sık sık iş değiştirme ve ikili ilişkilerde zorluk yaşayabilmektedir.
Aile ne Yapmalı ?
Aile, gencin bu süreçte düşüncelerine, duygu ve davranışlarına karşı anlayışlı olması gerekir.
Genç desteklendiğini önemsendiğini ve saygı duyulduğunu hissederse kimlik oluşturma sürecinin daha az sancılı geçmesi kaçınılmazdır. Desteklendiğini hissederse eğer sağlıklı bir yetişkinliğe adım atar ve bu herkes için yararlı olur. Bunun tersine çocuğun düşünceleri veya davranışları karşısında eleştirel, yargılayıcı bir tavır ve tutum sürecin uzun ve şiddetli geçmesine neden olabilir.
Kimlik arayışı içindeki gencin hayalleri arzuları vardır elbette ve çok şey başarmak isterler. Kendini kanıtlayabileceği keşfedebileceği alanlar arar. Bu dönemde genç ne kadar çok şeyle ilgilenir, öğrenir, araştırır ve başarırsa gelecekte o denli özgüvenli ve mutlu olur.
Yaşamın en coşkulu dolu her şeyin uç noktada yaşandığı bu tutku dolu döneminde yaşanılan çelişkileri aşmak hiç kuşkusuz aile ve sevdiklerinin desteği ile olur. Sevgi, sabır, esneklik doğru kelimelerin yerinde ve zamanında kullanılması ve iyi bir dinleyici olunması bu dönemin en önemli rehber anahtarlarıdır. Problemlerin aşılamadığı ve çözümsüzlük noktasına gelindiğinde ise konunun uzmanlarından destek almak en doğru karar olacaktır.
Sevgi ve Saygılarımla..
Psikolog
Dr. Pınar AYDOĞDU ARSLAN